David Nield
Araştırmacılar, Almanya’da antik insanlara ilişkin ayak izlerinin en eski örneklerini keşfetti. İzler o kadar eski ki, günümüzde yaşamakta olan rastgele bir çeşit tarafından bırakılmış olmaları mümkün görünmüyor. Günümüzden yaklaşık 300 bin yıl evvel oluşan bu izlerin Homo sapiens tarafından değil, antik (ve artık soyu tükenmiş olan) “Heidelberg halkı” (ya da Homo heidelbergensis) tarafından bırakıldığı düşünülüyor.
Saha izlenimleri, araştırmacılara, Almanya’nın kuzeybatısında kalan Aşağı Saksonya eyaletindeki Schöningen Paleolitik bölgesinde keşfedilen hayvan ayak izlerinin yanı sıra, erken periyot insanlarının ömür stiline büyüleyici bir bakış imkânı sunuyor.
SON ORTAK CEDDİMİZDEN KALMA İZLER
H. heidelbergensis’in yetenekli avcılar olduğunu ve soylarının Neandertallerden bile daha eskiye dayandığını biliyoruz. Aslında, Neandertaller ile bizim son ortak ceddimiz olarak görülüyorlar. Almanya’da bulunan Tübingen Üniversitesi’nden arkeolog Flavio Altamura, “İlk kere Schöningen’deki iki bölgede fosil ayak izlerine ait detaylı bir araştırma gerçekleştirdik” diyor: “Bu izler, sedimantolojik [tortu-bilimsel], arkeolojik, paleontolojik ve paleobotanik incelemelerden sağlanan bilgilerle birlikte, bize bölgenin Taş Devri’ndeki görünümü ve geçmişte bu bölgede yaşayan memeliler hakkında bir fikir sunuyor.”
Araştırmacılar, araştırmalarına dayanarak, tortu katmanlarından bölgede korunan kemiklere varıncaya dek her şeye bakıldığında, bu alanın geçmişte huş ağaçları, çam ağaçları ve otlardan meydana gelen yemyeşil bir görüntüyle sarılmış bir göl olduğunu düşünüyor.
Alanda yalnızca üç H. heidelbergensis ayak izi tespit edildi; bu durum araştırmacılara çalışacak fazla gereç sağlamıyor. Buna rağmen grup, öteki çalışmalardan sağlanan müşahedelerle karşılaştırmalar yaparak, bu izlerin bir yetişkin ve iki ergen genç tarafından bırakıldığını iddia ediyor.
GEÇMİŞTE TROPİK BİR BÖLGE GİBİYDİ
Araştırma makalesi, büyük ihtimalle bir aile gezisinden kalan izlere baktığımızı aktarıyor. Bunun yanı sıra, gölün, hepsi de gölü yıkanmak ya da içmek için kullanan fillerin, gergedanların ve hatta çift parmaklı toynaklı hayvanların uğrak yeri olduğuna dair birçok ispat mevcut.
Altamura, “Mevsime bağlı olarak, gölün etrafında bitkiler, meyveler, yapraklar, sürgünler ve mantarlar mevcuttu” diyor: “Ulaştığımız bulgular, bu soyu tükenmiş olan insan tipinin sığ sularla göl ya da ırmak kıyılarında yaşadığını teyit ediyor. Bu durum, hominin ayak izlerini barındıran öteki Alt ve Orta Pleistosen bölgelerinden de biliniyor.”
Daha evvel hafriyat alanındaki tortu katmanı içerisine batmış ve genelde uygun korunmuş halde çok sayıda ahşap alet bulundu ve bulgular bu antik insan cetlerinin nasıl yaşadığına ait ek bilgiler sağladı. 300 bin yıl sonra bulunan bu aletlerin hangi hedefle kullanıldığından emin olmak güç; ancak bunlar avlanma, eser hasadı ya da inşa maksatlı kullanılmış olabilirler.
BÖLGEDE FİLLER VE GERGEDANLAR DA VARDI
Bunların dışında, hafriyat alanında soyu tükenmiş bir fil çeşidi olan Palaeoloxodon antiquus’a dair deliller da mevcut: Bu hayvanlar 4,2 metre yüksekliğe ve 13 ton yüke ulaşabiliyordu. Avrupa’da tipinin birinci örneği olarak bir gergedanın ayak izi de kayıt altına alındı.
Burada bulunan şey, antik insanların tarihini müdafaasıyla yeterli tanınan bir bölgeden elde edilen bulguların oluşturduğu gerçek bir hazine. Bununla birlikte, araştırma, insan ayak izlerinden hayvan yuvalarına varıncaya dek geride kalan izlerin incelenmesini temel alan ‘içnoloji’ [ing. ‘ichnology’] disiplinin taşıdığı potansiyeli de ortaya koyuyor.
Yayınladıkları makalede, araştırmacılar, “İçnoloji, özellikle çok-disiplinli bir yaklaşıma dahil edildiği vakit, tarih öncesi alanların yüksek çözünürlüklü çevresel, ekolojik ve arkeolojik bir manzarasını tekrar oluşturmak bağlamında güçlü bir araç olarak kendini gösteriyor” diyorlar.
Araştırma Quaternary Science Reviews isimli bilimsel mecmuada yayınlandı.
Yazının yepyenisi Science Alert sitesinden alınmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)